Vragenlijst Gezinskenmerken (VGK) - handleiding

De Vragenlijst Gezinskenmerken (VGK) screent het gezinsfunctioneren en maakt duidelijk of er sprake is van negatieve gezinsinteracties die nadelig uitwerken voor het individu, de partnerrelatie of de andere gezinsleden. Nadrukkelijk onderzoekt de VGK het gezin als geheel. De vragenlijst richt zich dus niet alleen op patronen van twee gezinsleden, zoals de partnerrelatie of de relatie tussen de ouders en één van de kinderen, maar op de interacties van het gezin als systeem. Daardoor is het instrument breed inzetbaar: van dekinder- en jeugd GGZ tot en met volwassenen- en ouderen GGZ. De VGK is inzetbaar in alle gezinsfasen: ouders met jonge kinderen, ouders met oudere kinderen en ouders met zowel thuiswonende als uit wonende kinderen.

Toepassing

• Screening: brengt het gezinsfunctioneren in kaart en gaat na of er sprake is van negatieve gezinsinteracties.
• Indicatiestelling: wordt gebruikt bij indicatiestelling voor individuele behandeling van kinderen, jeugdigen en volwassenen.
• Behandeling: brengt de voortgang en het effect van individuele behandeling, gezinsbehandeling en relatietherapie in kaart.

Wat meet de VGK?

De VGK bestaat uit vragen verdeeld over twee schalen: Waardering en Samenwerking. De schaal Waardering heeft betrekking op het affectieve klimaat bij de onderlinge interacties binnen het gezin. De schaal Samenwerking heeft betrekking op de kwaliteit van relationele vaardigheden, met name op het gebied van communicatie, samenwerking en probleemoplossing.

Voor wie?

De VGK wordt ingevuld door ouders of door volwassen (thuiswonende) kinderen vanaf 18 jaar. Bij gebruik voor wetenschappelijk onderzoek kan de VGK worden ingevuld door kinderen vanaf 12 jaar. Het instrument wordt ingezet door o.a. psychologen, psychiaters, relatietherapeuten en gezinstherapeuten. De testuitslagen mogen alleen worden geïnterpreteerd door psycho-diagnostisch bevoegde professionals.

Afname en scoring

De VGK bestaat uit 23 items. De items bestaan uit uitspraken over het gezin. Men geeft op een 5-puntschaal aan in hoeverre deze uitspraken van toepassing zijn op het gezin waarin men leeft. Het invullen van de VGK duurt circa vijftien minuten.

Normen

De VGK bevat de volgende normgegevens:

• Niet-klinische volwassenen: ouderpositie
• Niet-klinische volwassenen: kindpositie
• Ambulante psychiatrische patienten

Er zijn cut-offscores vastgesteld waarmee bepaald wordt of nader klinisch onderzoek geïndiceerd is. Voor behandelevaluatie zijn criteria voor klinisch significante verandering beschikbaar.